Realizacja zadań związanych z ochroną środowiska stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityki programów i strategii przyjętych przez władze Cieszyna. Do najważniejszych z nich należą:

• z zakresu ochrony środowiska:

  • Plan gospodarki niskoemisyjnej Cieszyna,

  • Gminny Program Ochrony Środowiska Miasta Cieszyna,

  • Gminny program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Cieszyn w 2022 r.,

  • Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Cieszyn na lata 2013-2032,

• z zakresu gospodarki komunalnej:

  • Wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń kanalizacyjnych zlokalizowanych na terenie Miasta Cieszyna na lata 2018-2024,

  • Program lokalnych inicjatyw infrastrukturalnych,

• z zakresu transportu:

  • Miejska Inicjatywa Działania Miasta Cieszyna,

  • Strategia Elektromobilności Miasta Cieszyna w latach 2020-2030.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym politykom, programom i strategiom.

Zbiorowe zaopatrzenie w wodę na terenie Cieszyna realizowane jest przez Spółkę Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. z siedzibą w Ustroniu. Spółka realizuje założenia Wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych  na lata 2022-2025. W 2022 r. zakres rzeczowo-finansowy zrealizowanych zadań inwestycyjno-modernizacyjnych objął 1,8 km sieci wodociągowej o wartości 1.576.666 zł. W tabeli poniżej przedstawiono szczegółowy wykaz inwestycji zrealizowanych przez Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w 2022 r. na terenie Cieszyna.

W zakresie gospodarki kanalizacyjnej na terenie Cieszyna zadania wykonuje Zakład Gospodarki Komunalnej w Cieszynie Sp. z o.o. w oparciu o Wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń kanalizacyjnych zlokalizowanych na terenie miasta Cieszyna na lata 2018-2024. Podstawowym przedmiotem działania Spółki w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków jest przyjmowanie i oczyszczanie ścieków od mieszkańców gm. Cieszyn oraz przedsiębiorców mających swoją siedzibę na terenie Cieszyna. Spółka eksploatuje kanalizację sanitarną i ogólnospławną m. Cieszyna oraz miejską oczyszczalnię ścieków znajdującą się przy ul. Motokrosowej 27.

W roku 2022 Spółka wdrożyła System Zarządzania, który został oceniony i uznany jako zgodny z wymaganiami normy ISO 14001:2015 w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków, eksploatacji systemu kanalizacji sanitarnej i ogólnospławnej m. Cieszyna oraz miejskiej oczyszczalni ścieków, jak również prowadzenia punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Certyfikat jest ważny do 2 listopada 2025 r.

W 2022 r. właściciele nieruchomości (zamieszkałych, niezamieszkałych oraz tzw. mieszanych) byli zobowiązani do gromadzenia odpadów komunalnych w:

• pojemnikach - odpady niesegregowane (zmieszane),

• w workach lub w pojemnikach typu „dzwon” (w obrębie zabudowy wielolokalowej) – odpady segregowane  (papier, szkło, metale, tworzywa sztuczne, opakowania wielomateriałowe, bioodpady, popiół).

Dodatkowo, odbiór odpadów komunalnych wspomagany był poprzez funkcjonowanie:

• objazdowych zbiórek odpadów – w zakresie odpadów wielkogabarytowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów niebezpiecznych, zużytych opon,

• punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, tzw. PSZOK,

• punktów odbioru przeterminowanych leków w aptekach,

• punktów zbiórki zużytych baterii i akumulatorów,

• odbioru odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych,

• punktów odbioru zużytego oleju jadalnego – w ramach akcji zbiórki olejów jadalnych podchodzących z gospodarstw domowych (akcja wdrożona w październiku 2021 r., w roku 2022 na terenie Cieszyna znajdowały się 34 pojemniki na ww. odpady).

Podmiotem świadczącym usługę odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych (tzw. firmą wywozową) w roku 2022 była Eko-Stela Sp. z o.o. z siedzibą: ul. Żniwna 9, 43-418 Brzezówka, Harżlach (umowa zawarta na okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r.).

Dodatkowo usługę odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych, które złożyły oświadczenie o „wyjściu” z systemu gminnego świadczyły następujące firmy:

• New Energy Sp. z o.o. z siedzibą w Ogrodzonej,

• Recykling Południe Sp. z o.o. z siedzibą w Radlinie,

• Zakład Oczyszczania Miasta Tros-Eko Sp. z o.o. z siedzibą w Ustroniu,

• Eko-Stela Sp. z o.o. z siedzibą w Hażlachu.

Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) jest zlokalizowany w Cieszynie przy ul. Motokrosowej 27, a zadanie jego prowadzenia zlecono spółce miejskiej - Zakładowi Gospodarki Komunalnej w Cieszynie Sp. z o.o.

Aktualnie w granicach administracyjnych Cieszyna funkcjonują dwa składowiska odpadów, na których prace rekultywacyjne zostaną zakończone w terminach określonych w obowiązujących decyzjach Marszałka Województwa Śląskiego:

• składowisko ziemi i gruzu przy ul. Frysztackiej - do 30 października 2024 r. (po zmianie pierwotnego terminu wyznaczonego na dzień 30 listopada 2018 r.),

• składowisko osadów z oczyszczalni ścieków w Cieszynie Marklowicach - do 15 listopada 2024 r.

W 2022 r. obowiązywały stawki opłaty za odbiór odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych (czyli "od osoby) w wysokości:

• 29,00 zł w przypadku odpadów zbieranych selektywnie (niższa stawka dla mieszkańców kompostujących bioodpady),

• 116,00 zł w przypadku odpadów zbieranych nieselektywnie.

Działania edukacyjno-informacyjne w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w 2022 r.:

• zakupiono pakiety ekologicznych gadżetów jako nagród w konkursach/akcjach ekologicznych organizowanych przez Gminę,

• przeprowadzono coroczny konkurs na wykonanie ekologicznej ozdoby choinkowej z okazji Świąt Bożego Narodzenia pod nazwą „EKO – ozdoba choinkowa” dla uczniów cieszyńskich szkół podstawowych,

• przeprowadzono warsztaty praktyczne (16) z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w szkołach ponadpodstawowych (udział wzięło ok. 400 uczniów),

• wsparto rzeczowo uczestników (uczniów cieszyńskich szkół podstawowych) akcji sprzątania koryta rzeki Bobrówki z okazji Dnia Ziemi w dniu 22 kwietnia 2022 r. (worki i rękawiczki),

• wsparto rzeczowo uczestników akcji Sprzątania Świata – Polska 2022 przeprowadzonej w dniu 16 września 2022 r. (worki i rękawiczki),

• wydano opracowanie pn. „Kompendium wiedzy o odpadach komunalnych”, jako materiału wspierającego edukację ekologiczną skierowaną do najmłodszej grupy wiekowej,

• kontynuowano akcję zbiórki olejów i tłuszczów jadanych w ramach akcji „Każdy Cieszyniak wie, że segregacja olejów i tłuszczów jadalnych opłaca się” (w roku 2022 wyposażono nowe punkty w kolejne 24 pojemniki, co daje łącznie 34 pojemniki na terenie Cieszyna),

• wsparto rzeczowo Turystyczny Klub Kolarski PTTK „Ondraszek” w akcji sprzątania koryta rzeki Bobrówki w dniu 21 marca 2022 r.,

• kontynuowano działanie w postaci bezpłatnego udostępnienia mieszkańcom Cieszyna aplikacji na telefon „Wywozik Cieszyn”, dającej dostępu do informacji z zakresu gospodarki komunalnej Gminy Cieszyn.

• Gmina Cieszyn była współorganizatorem z Polskim Towarzystwem Turystyczno-Krajoznawczym Oddział „Beskid Śląski” – Komisją Ochrony Przyrody corocznego konkursu plastycznego dla uczniów szkół podstawowych, umożliwiającego poznanie drzew – pomników przyrody na terenie Cieszyna (z budżetu miasta sfinansowano zakup nagród dla laureatów). 

• Kontynuowano współpracę z Towarzystwem Miłośników Ogrodnictwa, współorganizując kolejną edycję konkursu pn. „Cieszyn miastem kwiatów i zieleni”. Konkurs miał na celu wyłonienie i wyróżnienie najciekawszych i najefektowniej prezentujących się ogrodów przydomowych, zieleni towarzyszącej obiektom użyteczności publicznej lub obiektom usługowo-produkcyjnym oraz balkonów z najładniej zaaranżowaną zielenią. Z uwagi na obowiązujące ograniczenia sanitarne, związane z pandemią Covid-19, w latach 2020-2021 konkurs odbył się w zmienionej formule. Ogrody oceniane były przez komisję konkursową jednokrotnie podczas sezonu wegetacyjnego. Urząd Miejski w Cieszynie nie organizował również finału konkursu na sali sesyjnej Urzędu Miejskiego w Cieszynie. W 2022 r. ogrody ponownie oceniane były dwukrotnie (wiosną i późnym latem). Nagrody zostały wręczone laureatom z lat 2020-2022 podczas finału w dniu 28 listopada 2022 r.

W ramach przedsięwzięcia pn. „Cieszyńska Szkoła EkoMyślenia 2021-2023” obejmującego działania edukacyjne poświęcone gospodarowaniu odpadami komunalnymi, aktualnie: 

• realizowana jest pierwsza część przedsięwzięcia pn. „Śladem odpadu”, czyli cykl 5 wyjazdów edukacyjnych do instalacji komunalnej w Bielsku-Białej (łącznie zaplanowano 10 wyjazdów w latach 2022-2023). Uczestnicy wyjazdów – przede wszystkim uczniowie zainteresowanych cieszyńskich szkół podstawowych – zwiedzając nowoczesny zakład przetwarzania odpadów komunalnych poznają drogę odpadu od gospodarstwa domowego do jego przetworzenia i ponownego wykorzystania lub utylizacji, a także zapoznają się z podstawowymi zasadami odpowiedzialnego i prośrodowiskowego postępowania z odpadami. W 2022 r. odbyło się X wyjazdów.

• przeprowadzono postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, wybrano wykonawcę i zawarto umowę na wykonanie 10 tys. sztuk bawełnianych toreb w ramach przedsięwzięcia pn. „Torba bawełniana zamiast jednorazówki”, promującego rezygnację z opakowań/toreb jednorazowych na rzecz toreb na zakupy wielorazowego użytku. Torby będą miały nadruki dotyczące zasady 3R, promującej następującą hierarchię postępowania z odpadami: Reduce (unikaj), Reuse (używaj ponownie), Recycle (utylizuj);

• przeprowadzono postępowanie dotyczące wyboru realizatora zaplanowanych 3 tzw. eko-pikników (działania skierowane do dzieci i młodzieży, promujące m.in. ideę „zero waste”, zasadę 3R, segregowanie odpadów, retencję wód opadowych, odnawialne źródła energii itd.) oraz dwóch imprez pn. „Drugie życie rzeczy” (w założeniu będzie to miejsce wymiany pomiędzy zainteresowanymi mieszkańcami rzeczy, które nie muszą stać się odpadem, ale znajdą nowych użytkowników).

Ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków (tekst jednolity: Dz. U. z 2022 r., poz. 438 z późn. zm.) minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa został zobowiązany do prowadzenia centralnej ewidencji emisyjności budynków (dalej CEEB), w której aktualnie gromadzone są dane i informacje o budynkach i lokalach w zakresie:

• źródła ciepła, w tym zasilania z sieci ciepłowniczej, wykorzystywanego na potrzeby budynku lub lokalu,

• źródła spalania paliw (w rozumieniu art. 157a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW).

Prowadzenie CEEB zostało powierzone Głównemu Urzędowi Nadzoru Budowlanego (dalej GUNB). Obowiązek złożenia stosownej deklaracji – zawierającej powyższe informacje – dotyczy właścicieli i zarządców budynków i lokali, a deklaracje można składać:

• w formie elektronicznej wykorzystując do tego aplikację na stronie https://ceeb.gov.pl (za pomocą profilu zaufanego, podpisu kwalifikowanego, e-dowodu) lub  

• w formie papierowej – wypełniony dokument należy wysłać listem za pośrednictwem poczty albo złożyć osobiście we właściwym urzędzie gminy/miasta (zgodnie z lokalizacją budynku/lokalu).

Zgłoszenie źródła ciepła i spalania paliw uruchomionego przed 1 lipca 2021 r. właściciele/zarządcy budynków i lokali mieli obowiązek dokonać w okresie od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r., natomiast jeżeli źródła ciepła i spalania paliw zostało uruchomione po 1 lipca 2021 r. – w terminie 14 dni od dnia pierwszego uruchomienia.

W przypadku Cieszyna informacje o CEEB i związanych z ewidencją obowiązkach właścicieli/zarządców budynków i lokali były przekazywane mieszkańcom za pośrednictwem:

• strony internetowej  www.cieszyn.pl;

• artykułów i ogłoszeń zamieszczanych kilkakrotnie na łamach „Wiadomości Ratuszowych”;

• ulotek dystrybuowanych m.in. w ramach prowadzenia punktu informacyjnego programu „Czyste powietrze” oraz podczas spotkań z mieszkańcami;

• informacji dołączonych do zawiadomień o zmianie stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (dotyczy nieruchomości niezamieszkałych) oraz decyzji o wysokości podatku od nieruchomości. 

Pracownicy Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa w 2022 roku wprowadzili do CEEB 3.012 deklaracji złożonych „papierowo” do Urzędu Miejskiego w Cieszynie. Na dzień 31 grudnia 2022 r. do CEEB z terenu Cieszyna wprowadzono 6.981 deklaracji, z których 3.811 zostało wprowadzonych (w latach 2021-2022) przez uprawnionych pracowników Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Straży Miejskiej w Cieszynie oraz Zakładu Budynków Miejskich w Cieszynie Sp. z o.o. 

Wydatki poniesione na transport i łączność w 2022 r. w stosunku do poprzedniego roku wykonano na poziomie wyższym o blisko 7,7 mln zł. Wydatki Miasta Cieszyna w obszarze transportu i łączności objęły m.in. utrzymanie lokalnego transportu zbiorowego, remonty i modernizacje dróg powiatowych, gminnych oraz wewnętrznych. Zadania z zakresu utrzymania dróg gminnych na terenie Cieszyna realizuje Miejski Zarząd Dróg w Cieszynie, z kolei zadanie z zakresu komunikacji publicznej realizowane jest przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Cieszynie Sp. z o. o.

KOMUNIKACJA PUBLICZNA

W zakresie komunikacji publicznej na terenie Cieszyna zadania wykonuje Zakład Gospodarki Komunalnej w Cieszynie Sp. z o.o.  Na podstawie umowy z dnia 29 grudnia 2017 r. o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego użyteczności publicznej, to jest cieszyńskiej komunikacji miejskiej, zawartej z ZGK w Cieszynie Sp. z o.o., wypłacono rekompensatę za świadczenie w 2022 r. usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w wysokości 4.097.217,41 zł. Przeprowadzono także audyt rekompensaty wypłaconej w 2021 r., na podstawie którego wypłacone zostało wyrównanie rekompensaty za 2021 r. w wysokości 242.269,85 zł. 

Łączne przychody ze sprzedaży biletów i kart miejskich w roku 2022 wyniosły 1.905.841,01 zł.

dworzec cieszyn

Dworzec Cieszyn stanowi własność Gminy Cieszyn, a jego zarządzającym jest Zakład Gospodarki Komunalnej w Cieszynie Sp. z o.o. Zarządzający świadczy usługi polegające na kompleksowym zarządzaniu Dworcem w zakresie administracyjnym, technicznym, eksploatacyjnym i operacyjnym - obejmującym tak administrowanie budynkami i lokalami, placem i parkingiem, jak i organizowanie ruchu pasażerskiego także poprzez współpracę z przewoźnikami i innymi podmiotami świadczącymi usługi transportu pasażerskiego - w sposób, który zapewnia zgodne z przeznaczeniem oraz z obowiązującym prawem funkcjonowanie Dworca.

Dane finansowe za 2022 r.:

• 233.938,58 zł - dochody  Dworca Cieszyn (w tym 121.537,10 zł - wpływy z tytułu opłat za zatrzymywanie się przewoźników na Dworcu Cieszyn);

• 678.006,63 zł - koszty Dworca Cieszyn.

infrastruktura drogowa

Zadania z zakresu utrzymania dróg gminnych na terenie Cieszyna realizuje Miejski Zarząd Dróg w Cieszynie. Zarząd zrealizował w 2022 r. wydatki bieżące na poziomie 12.128.188,64 zł oraz wydatki majątkowe w wysokości 10.325.022,88 zł. Na zakupy inwestycyjne przeznaczono kwotę 534.868,88 zł. Wydatki realizowane przez Miejski Zarząd Dróg w Cieszynie odzwierciedlone są w budżecie Miasta Cieszyna w działach: transport i łączność, administracja publiczna, gospodarka mieszkaniowa, gospodarka komunalna i ochrona środowiska, kultura i ochrona dziedzictwa narodowego oraz kultura fizyczna. Szczegółowa realizacja wydatków Miejskiego Zakładu Dróg w Cieszynie została przedstawiona w sprawozdaniu opisowym z wykonania budżetu za 2022 r.

Szczegóły dotyczące ważniejszych inwestycji realizowanych przez Miejski Zarząd Dróg przedstawiono w zakładce Inwestycje.

modernizacja dróg (rfil)

Zadanie inwestycyjne realizowane w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. W ramach zadania wykonane zostały modernizacje następujących dróg:

• ul. Motelowa w Cieszynie – na długości ok. 313 mb  - zakres inwestycji obejmował wykonanie robót budowlanych polegających na przebudowie istniejącej nawierzchni jezdni i chodników,

• ul. Kościuszki w Cieszynie – na długości ok. 500 mb - zakres inwestycji obejmował wykonanie robót budowlanych polegających na przebudowie istniejącej nawierzchni jezdni i chodników,

• ul. Łowiecka w Cieszynie - zakres inwestycji obejmował wykonanie robót budowlanych polegających na przebudowie istniejącej nawierzchni jezdni, na frezowaniu części istniejącej nawierzchni, budowie jednej mijanki oraz ułożeniu nowej nawierzchni z kostki betonowej,

• ul. Górny Chodnik - zakres inwestycji  ma na celu wykonanie przebudowy istniejącej nawierzchni jezdni,  co w znacznym zakresie wpłynie na poprawę warunków bezpieczeństwa pieszych i kierujących pojazdami. W dniu 8 listopada 2022 r. została podpisana umowa na wykonanie robót budowlanych. Termin realizacji 18.12.2022 r. W związku z wystąpieniem niekorzystnych warunków atmosferycznych uniemożliwiających realizację robót został zawarty aneks przedłużający termin wykonania umowy do dnia 15.04.2023 r.

Zadanie z zakresu administrowania i zarządzania miejskim zasobem komunalnym realizuje Zakład Budynków Miejskich w Cieszynie Sp. z o. o. Na dzień 31.12.2022 r. zasób komunalny obejmował:

• 750 lokali mieszkalnych w budynkach komunalnych (29.944,48 m2):

  • w tym 379 lokalami socjalnymi (11.340,07 m2),

• 825 lokali mieszkalnych w budynkach wspólnot mieszkaniowych (41.336,97 m2),

• 123 lokale użytkowe w budynkach komunalnych (6.690,92 m2),

• 166 lokale użytkowe w budynkach wspólnot mieszkaniowych (10.638,93 m2),

które zlokalizowane były w 256 budynkach, w tym w 100 budynkach w pełnej własności Gminy Cieszyn.

Spółka reprezentuje Gminę Cieszyn w 156 wspólnotach mieszkaniowych, z czego: 

• z udziałem Gminy do 50 %  - w 83 wspólnotach,

• z udziałem Gminy 51 – 75%  -  w 53 wspólnotach,

• z udziałem Gminy powyżej 76 % - w 20 wspólnotach.

Z uwagi na charakter zadania „Likwidacja niskiej emisji zanieczyszczeń w centrum Cieszyna – etap IV” wydatki budżetowe na jego realizację zakwalifikowane są w dziale „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska”.